Neergang.

In 2008 schreef ik dit verhaaltje voor mijn Volkskrantblog. Het was mijn analyse van een stukje recente geschiedenis. Niet erg spectaculair, maar voor mij wel heel erg leuk om te doen en nu weer na te lezen. Er is niet veel veranderd in mijn leven. Het klimaatprobleem is veel prominenter annwezig nu en de gemiddelde Nederlander is het slachtoffer geworden van de verwoestende werking van de sociale media. Ik heb ooit, eind vorige eeuw, een stukje geschreven waarin ik op felle wijze waarschuwde voor de nefaste werking van de sociale media op het karakter van de gemiddelde mens. Ik voorzag toen een toename van de generieke angst voor elkaar en een bevestiging van de “American Lifestyle”, een manier van leven die, volgens mij, alleen maar kon leiden naar de culturele en ethische ondergang van de mens. Ik vind dat mijn kortetermijnprofetieën wel zijn uitgekomen. Dat wil zeggen dat we nu, eind nov. 2022, het begin zien van wat ik eigenlijk bedoel. Een vrij snelle toename van decadentie in het algemeen en de misschien de daarbij horende agressie in het bijzonder. Het leek me wel leuk om dit op mijn blog te zetten zodat ik over tien jaar e.e.a. weer kan evalueren:

Waarheid of Onzin.

Een kleine, subjectief gekleurde, geschiedenis.

1945 – 2022

Na de oorlog moest Nederland weer opgebouwd worden. Nederland moest herrijzen. Maar het moest ook anders. En het ging ook anders. De zuilen werden geslecht onder de bezielende leiding van het egalitaire socialisme. Het generatieconflict werd uitgevochten in de zestiger jaren en de VS hielp ons op weg naar onze interpretatie van de “American Way of Life”. Ontkerkelijking en democratisering waren de thema’s. Iedereen, ongeacht zijn afkomst, kon gaan studeren en sociaal stijgen. De laatste restanten van de standenmaatschappij werden overboord gegooid. Om de continuïteit van de stijging van de materiële welvaart te garanderen werden hele cohorten gastarbeiders naar het goede Vaderland gelokt.

Eerst uit Spanje en Italië, later uit Turkije en Marokko. Het kon niet op!

Na nog wat idealistisch nasputteren in de jaren zeventig en tachtig, werden de jaren negentig het terrein van de werkgevers en hun handlangers bij de overheid, die met behulp van vooral de commerciële media, het enorm gegroeide aanbod van consumptiegoederen en een tsunami aan allerlei soorten managementcursussen, de inmiddels tot de middenklasse opgeklommen arbeider wisten om te vormen tot een volgzame en marktgerichte consument. Zelfs het gedachtegoed van de socialisten ontkwam niet aan de steeds grotere invloed van het grootkapitaal en het marktdenken. De rode haan raakte van verwarring in de rui en verloor al zijn prachtige ideologische veren. Mannen als Kok en Bos werden de nieuwe realistische leiders van de PvdA en maakte gemene zaak met de grootverdieners. Paars werd geboren en het socialisme ging verloren. PvdA en VVD werden één pot nat.

Kind van de rekening was de enorme grote groep mensen die als residu op de bodem van de emancipatiezeef achterbleef. Zij hadden, door factoren veelal in de persoon gelegen, de slag gemist en gingen deel uitmaken van de bekende “35%” van de CDA-profeet, meneer ‘miljonair’ Lubbers. Later door Pim met de hondjes “de onderklasse” genoemd. Deze “onderklasse” zou het, volgens de traditionele liberalen en de conservatieve confessionelen, aan zichzelf te danken hebben dat zij de boot had gemist. Het ging om de grote groep mensen, meestal laag opgeleid, vaak wonend in achterstandswijken en niet erg in trek op de arbeidsmarkt, die via de commerciële kijkbuis bestookt werd met verleidelijke “glamour and glitter”- beelden en verhalen afkomstig uit ethisch geërodeerde kringen die zelf wel volop profiteerden van de steeds verder toenemende welvaart. En omdat deze “onderklasse” inmiddels economisch sterk gemarginaliseerd was geraakt door gebrek aan koopkracht en organisatie, was ze voor de bestaande “oude” politiek ,electoraal gezien, bijna een quantité negligable geworden. En nu wordt het spannend!

Want wat hebben we hier? Een sneue, achtergestelde groep, die wel graag mee wil delen in de opzichtige materiële welvaart, maar het inkomen en de capaciteiten mist om aan dat verlangen tegemoet te kunnen komen. Resultaat: rancune en frustratie. De politici: allemaal graaiers en zakkenvullers, die veel beloven en niets doen. De Haag: een broeinest van oude achterkamertjespolitiek onder een verhullende kaasstolp. Allemaal volgens de kretologie van de onderklasse.

En zie, daar is Pim, die precies aanvoelt wat dit volk wil en zelf als gemankeerde wetenschapper ook behoorlijk gefrustreerd is geraakt. Hij roept op tot strijd tegen de enige nog niet geëmancipeerde groep in Nederland, namelijk onze allochtonen (nu, in 2021 noemen wij onze allochtonen heel netjes “migranten” of “migranten van niet-westerse afkomst”), waarvan de meesten , aldus Pim, aanhangers zijn van een volkomen achterlijke godsdienst en ligt het dan niet voor de hand om die achterlijke godsdienst te gebruiken om de allochtoon, die nu plotseling moslim heet, te ridiculiseren en te demoniseren.

Echter, voordat hij minister-president kan worden, wordt hij door een onverlaat vermoord. De eerste politieke moord in Nederland sinds de moord op de broertjes Johan en Cornelis de Witt. De moord op onze eigen Pim, die de boeken in gaat als “Die afschuwelijke moord op Pim Fortuyn”.

Duidelijk is inmiddels geworden dat de allochtonen en de witte “onderklasse” elkaar beconcurreren op de zelfde markten. Dit, en de pregnante cultuurverschillen, moet noodzakelijkerwijs wel leiden tot onderlinge animositeit. Het enige dat de witte “onderklasse” onderscheidt van de groep allochtonen is het feit dat zij echte Nederlanders zijn. En daar zijn ze trots op! Nederlanders met een koningin, met een mooie vlag en met een eigen geschiedenis, die ze overigens zelf niet kennen. Maar toch gaan de allochtonen deze concurrentiestrijd winnen. Zij hebben veel meer potentieel en zijn nog maar net begonnen met hun emancipatiestrijd. De witte “onderklasse” is een residu zonder enige potentie, met een hele lading angst, boosheid, frustratie en rancune. Een grote groep mensen die zich nu weer bezig is te verzamelen onder het banier van een paar opportunistische politieke gelukszoekers. Bange, boze mensen die zich willen laten leiden door populisten zoals Wilders en Verdonk, omdat die twee eindelijk zullen gaan doen wat zij vragen/eisen. Mensen overigens, die geen weet hebben van het werkelijke programma van Wilders en Verdonk. Een programma dat, gezien de voorgeschiedenis van beide gelukszoekers, tragischerwijze voor hen niet veel goeds inhoudt. Maar ook hier zal hun eigen enorme waarheid gelden: politici (ook populisten) beloven wel veel, maar komen die beloften nooit na.

NB. nov. 2022. Bovenstaande werd in 2008 door mij geconcipieerd. Zoals u zelf kunt constateren is er nog niet heel veel veranderd. De tegenstellingen zijn alleen nog scherper geworden en de mensen nog hebzuchtiger, nationalistischer en racistischer. En zoals ik al helemaal aan het begin schreef nemen allerlei, al veel langer bestaande, decadente verschijnselen binnen de westerse wereld in gezwind tempo toe. Soms met een exponentiële snelheid, zo lijkt het wel.

Wat in ieder geval een enorme vlucht heeft genomen is het gebruik van het zgn. Internet. Het internet is een nuttig hulpmiddel bij studie en nieuwsvergaring. Helaas bestaat er ook zoiets als de sociale media. Facebook, Twitter, Instagram, Tik Tok en wat niet al. Dit heeft het neoliberale gedachtegoed vleugels gegeven. Het perst de jeugd in een mal die moet leiden naar de “American Way of Life”. Het IQ daalt en de hebzucht wordt steeds extremer. Ik zie geen weg naar boven meer.

En…..er is nog iets bij gekomen. Het Klimaat. De verandering van het klimaat. Volgens de conservatieven in Nederland even zovele intimiderende doempraatjes en volgens de progressieven iets waar terdege rekening mee dient te worden gehouden. Alweer een onderwerp waarover men enorm van mening kan verschillen. Maar de urgentie om het klimaatprobleem op te lossen wordt eigenlijk door niemand gevoeld.

Anno 2022 is het er m.i. helemaal niet beter op geworden! Nee, ik ben van mening dat de gemiddelde kwaliteit van leven binnen deze dolgedraaide westerse samenleving er erg op achteruit is gegaan.

Hiervoor zijn dus, zoals ik hier en daar al opmerkte, een aantal redenen te geven, maar het voert te ver om er hier uitgebreid op in te gaan. Zoiets moet in behapbare stukken gebeuren. Hierover later dus meer!

De mislukte mens. Een angstaanjagend verhaal geheel gebaseerd op mijn bizarre fantasieën.

De machine eet de mens op

YouTubefilmpjes over het onderwaterleven begeleiden mijn meditatie door middel van rust brengende, lieflijke en in zichzelf gekeerde Zen-muziek. Er staan duizenden van dergelijke filmpjes op het internet. Bestemd voor de innerlijk trillende, opgefokte stressmens van de westerse “beschaving” die geen rust meer kan vinden in zijn bestaan op deze van verdriet en ellende bijna uit elkaar barstende wereld. Wat doet deze mens? Hij kijkt naar filmpjes vol mindfullness en goeroe-wijsheden. Wat ziet hij?

Hij ziet vissen die rotonde-gewijs kringetjes draaien in het lauwe, vervuilde oceaanwater. Plotseling verschijnt een enorme schildpad die de hele wereld op zijn schild lijkt te dragen. De geheimen van de diepzee!!. Dan zijn er opeens weer haaien of zoiets. En als je denkt dat je alles gehad hebt, verschijnt er plots een zwemmend mens in beeld met felgele zwemvliezen aan zijn hulpeloze voeten. Tussen de kleurige vissen. Waarschijnlijk een decadente vakantieganger op Aruba of iets dergelijks. Maar laten we het ergens anders over hebben. Zojuist hoorde ik op de radio een gesprek tussen twee mannen over de digitalisering van het wereldgebeuren. De mens wordt een robot van vlees, vreesde de ene man. Hoe hij moet leven wordt hem door het internet verteld. Hij wordt op slinkse wijze geconditioneerd. De gemiddelde westerse mens kijkt per dag zeker ongeveer 5 uur op het beeldschermpje van zijn slimme telefoon, waarbij het rauwe en harde kapitalisme hem door de steeds gewilliger strot geduwd. En langzamerhand wordt hij een robot van vlees en bloed. Een consumptieverslaafde, een fanatiek aanhanger van het mensonterende kapitalisme. Hij weet niet beter en hij kan niet anders. Hij begint zich steeds ongemakkelijker te voelen in het rechtstreekse contact met zijn medemensen. De scherpe ongemakkelijke kantjes worden van zijn echte wereld af geslepen. Alles wordt makkelijker. Lichamelijk en psychisch hoeft hij zich niet langer bovenmatig in te spannen. Machines nemen het werkelijke leven van hem over. Het internet der dingen doet zijn intrede. En langzaam verwijdert de mens van vlees en bloed zich uit zijn eigen werkelijkheid. Hij leeft meer en meer in een volslagen gestandaardiseerde en technocratische wereld. Een wereld waarin hij zelf niets meer hoeft te maken of te bedenken. Met een geschiedenis die steeds meer bizar gaat lijken. Wij zien de totaal vervreemde mens ontstaan. Een droevig en depressief brokje wanhoop dat zich met beide handen vastklampt aan de geneugten van “brood en spelen” die de machtigen en rijken der aarde hem toewerpen. “Brood en Spelen” in de vorm van de perverterende en corrumperende sociale media en de totaal vercommercialiseerde sport.

Het einde zal misschien onverwachts komen door een enorme natuurramp. Veroorzaakt door een mogelijk onvoorzien gevolg van klimaatverandering. Maar het kan ook zomaar zijn dat de rampzalige mens zichzelf uitroeit door een verwoestende kernoorlog te starten. Misschien is dat nog wel waarschijnlijker dan een natuurramp. In ieder geval kunnen we concluderen dat in dit ruimtetijdcontinuum het “experiment mens” hopeloos is mislukt. Maar nog wel even opletten aub. We leven namelijk in een tijd van overgang. In een tijd van verandering en transitie. Miljarden jaren ging deze wereld zijn gangetje. En nu verandert alles, door toedoen van de arrogante mens, opeens in een razend tempo en in geologische termen gesproken en relatief gezien zelfs met de snelheid van een lichtflits. Door de volslagen krankzinnig geworden mens die uiteindelijk het gewicht van een intelligent opererend zelfbewustzijn niet langer kan dragen en bezwijkt onder de last van zijn daarmede zelf opgeroepen kwaadaardigheid. Plots verandert de planeet aarde in een kokende en stomende massa en heeft Venus er een tweelingzusje bij gekregen.