Ik ben een nestbevuiler. Ik bekritiseer Nederland en de Nederlanders. In algemene zin dan, wel te verstaan. En dan vinden de meeste rondborstige, recht-door-zee-gaande, zelfbenoemde, politiek correcte patriotten je een nestbevuiler of, nog erger, een landverrader.
Ik betreur de ontwikkelingen die onafwendbaar hebben geleid tot het ontstaan van dit uiterst naargeestige dichtbevolkte, lelijke en middelmatige landje. Zeventien miljoen mensen op een piepklein stukje grond. Dat zijn er mijns inziens minstens zestien miljoen teveel!! Decimeren zou alleen kunnen door de belachelijke welvaart en de overdadige luxe met 95% terug te brengen. Want als dat gebeurt zal men elkaar hoogstwaarschijnlijk grotendeels uitroeien. Voorwaar een bijzonder onprettig vooruitzicht.
Het is mijn vaste overtuiging dat de mens op de lange termijn het gelukkigst wordt door met zijn denken en handelen heel dicht bij de natuur te blijven. “Natuur” door mij dan uiteraard te zien in de romantische betekenis van het woord. Dat wil zeggen, dicht bij de “natuur” blijven door zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn en zo min mogelijk afhankelijk van anderen te zijn bij de vormgeving van je eigen leven. De aanwezigheid van zeventien miljoen mensen in een zeer beperkte ruimte kan tot extreem en, mijns inziens, zelfs tot ziekelijk groepsgedrag leiden. Tot nihilistisch en commercieel conformisme Die zeventien miljoen mensen kunnen alleen maar op zo’n belachelijk klein stukje grond leven door sociaal-economisch uitermate intens met elkaar geïnvolveerd te zijn. Dat wil zeggen dat er o.m. sprake dient te zijn van een uiterst gecompliceerde arbeidsverdeling, die nog eens extra gecompliceerd wordt door grensoverschrijdende, mondiale factoren. Ook zal de productie van gebruiksgoederen tot in het belachelijke gestandaardiseerd moeten zijn. Bovendien is een dergelijke complexe samenleving volstrekt afhankelijk van centraal geregelde energievoorziening.
Het laat zich denken dat een dergelijke samenleving uiterst kwetsbaar is. Er hoeft maar iets te gebeuren en het hele gecompliceerde sociaal-economische raderwerk loopt vast. Dit vastlopen zal altijd gepaard gaan met groot lijden. Bovendien ben ik er van overtuigd dat een dergelijke gecompliceerde en decadente samenleving bij mensen in hun onderbewustzijn enorme onlustgevoelens oproept. Gevoelens van machteloosheid, frustratie en vervreemding.
Sommigen noemen een dergelijke decadente “westerse” samenleving onnatuurlijk. Dat ben ik niet met ze eens. Het ligt kennelijk in de “natuur” van de mens om een dergelijke samenleving te ontwikkelen. Het is een bepaalde en blijkbaar onontbeerlijke fase tijdens onze evolutionaire ontwikkeling. En als zodanig is deze fase dus volstrekt natuurlijk.
Maar wat is evolutie? Wat behelst de evolutietheorie? Wat is natuurlijke selectie? Wat is natuur? Wat is natuurlijk? Als je deze begrippen niet op een adequate wijze definieert, wordt alles wat je er verder over zegt of schrijft volstrekt arbitrair. Dus eerst maar eens de definities!
– Evolutie is van het Latijnse werkwoord evolvere afgeleid en betekent letterlijk “zich ontrollen” of “los-” of “afwikkelen”. Figuurlijk betekent het “ontwikkeling” en in die betekenis wordt het vaak gebruikt in de wetenschap en filosofie. De betekenis “ontwikkeling” wordt het meest gebruikt en heeft in het taalgebruik een geheel eigen karakteristiek gekregen. De betekenis is verschoven naar “geleidelijke ontwikkeling”, waarbij niet meer gedacht wordt aan het ontrollen maar aan expansie, groeien of het geleidelijk een hogere graad van organisatie krijgen. Dit komt vooral door het veelvuldig gebruik van het woord in de biologische betekenis, hoewel het juist daar niet altijd gaat om een hogere graad van organisatie maar juist om vereenvoudiging.
– De evolutietheorie is de natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op Aarde. Het beschrijft het proces waarbij erfelijke eigenschappen binnen een populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van genetische variatie, voortplanting en natuurlijke selectie.
– Natuurlijke selectie is een mechanisme dat in de natuur evolutie veroorzaakt. Natuurlijke selectie houdt in dat organismen die beter in hun omgeving passen, meer kans hebben om te overleven en voor nakomelingen te zorgen dan minder goed aangepaste organismen. Hierdoor zal het type van het best aangepaste organisme beter overleven en steeds meer de overhand nemen in de populatie (“survival of the fittest”).
Over wat “natuur” mijns inziens is en wat “natuurlijk” is heb ik reeds zelf iets geschreven:
– Wat behelst het woord natuurlijk? Men kan het duiden als: “Op de natuur betrekking hebbende”. Maar ook: “In overeenstemming zijnde met de werkelijkheid”. Of: “Zoals de natuur het meebrengt, in overeenstemming met de natuur, met het wezen van iets”. Dat brengt ons bij het woord “natuur”. Waar staat dit woord voor? De meest algemene betekenis van dit woord is: “Al wat de mens met zijn zintuigen waarneemt en met zijn verstand onderzoekt” Hier kan men voor het woord “natuur” net zo goed het woord “de werkelijkheid” invullen. Er bestaat ook een beperkter betekenis van het woord “natuur”, namelijk: “De toestand waarin iets bestaat voordat men er opzettelijk iets aan heeft veranderd”, of: “Wat de mens om zich heen ziet en wat beschouwd wordt als nog niet door de mens gewijzigd”.
Het is duidelijk dat de cultuur een enorme invloed heeft op de evolutie van de betekenis van de woorden “natuur” en “natuurlijk”. De romantiek grijpt terug op de “ongerepte natuur” van voor de Industriële Revolutie en geeft een moreel kader aan de betekenis van het woord. Tot op de dag van vandaag zitten wij opgescheept met die normatieve betekenis en noemen wij in normaal spraakgebruik alles “natuurlijk” wat door de natuur voortgebracht wordt, als tegenovergestelde van “kunstmatig”. In de wetenschap probeert men zo objectief mogelijk te definiëren en kiest men dus voor de ruimere betekenis van de woorden “natuur” en “natuurlijk”. Dit houdt in dat ook alles wat door de homo sapiens gezien zijn natuur teweeg wordt gebracht als natuurlijk wordt gezien.
Tot zover de begripsbepalingen, de definities.
Met in achtneming van bovenstaande kan ik niet anders dan tot de conclusie komen dat het evolutionaire traject van de homo sapiens ook die zaken behelst die wij, sedert de invloed van de Romantiek, tegennatuurlijk zijn gaan noemen. Daarbij valt wel als zeer opmerkelijk aan te merken dat de homo sapiens als soort het eerste organisme is dat, consequent en in het bezit van een duidelijk zelfbewustzijn, doende is om, gedreven door de oeroude reflexen van zijn “reptielenbrein” , zijn omgeving en leefomstandigheden dusdanig radicaal te veranderen dat hij (bij gelijkblijvende, dus niet-gemuteerde, omstandigheden) zijn eigen ondergang wel moet bewerkstelligen. Het is tragisch maar het is wel een natuurlijk gang van zaken. Het vormt kennelijk een onontkoombaar onderdeel van de ontwikkeling dewelke homo sapiens moet doormaken op zijn wonderbaarlijke evolutionaire reis door de tijd.
Hoop kan mijns inziens worden geput uit het feit dat, conform de regels van de evolutietheorie, ingrijpend veranderende leefomstandigheden ( te denken valt aan geprolongeerde apocalypsachtige toestanden) veelal betere kansen bieden aan “gunstige” mutaties. Wellicht dat zich op die wijze in de verre toekomst een “nieuw organisme met zelfbewustzijn” kan ontwikkelen.
De mate van zelfbewustzijn die zich op deze planeet exclusief manifesteert in het organisme dat zichzelf “ homo sapiens” noemt, zal, mijns inziens, door zijn eigen toedoen verdwijnen om wellicht plaats te maken voor een ander organisme met zelfbewustzijn dat, beter dan de homo sapiens zelf, in staat is te leven in een door de homo sapiens duurzaam veranderde omgeving.